എത്യോപ്യയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്ത്, ചെങ്കടൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുള്ള പ്രദേശത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഹെയ്ലി ഗുബ്ബി എന്ന അപൂർവ്വ അഗ്നിപർവ്വതത്തിൽ കഴിഞ്ഞ ഞായറാഴ്ചയുണ്ടായ അപ്രതീക്ഷിത സ്ഫോടനം അന്തരീക്ഷത്തിൽ വൻതോതിൽ അഗ്നിപർവ്വത ചാരം മേഘം രൂപപ്പെടാൻ കാരണമായിരിക്കുകയാണ്. ഉയർന്ന അളവിലുള്ള വിഷവാതകങ്ങളും സൂക്ഷ്മകണികകളും അടങ്ങിയ ഈ മേഘം ഇന്ത്യൻ മേഖലയിലേക്കും നീങ്ങിയെന്ന വാർത്ത ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ശാസ്ത്രജ്ഞർക്കും വിമാന യാത്രക്കാർക്കും ഒരുപോലെ ആശങ്ക ഉയർത്തുന്നു. ഞായറാഴ്ച രൂപപ്പെട്ട ഈ ചാരം മേഘം തിങ്കളാഴ്ച ഉച്ചയോടെയാണ് ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിൻ്റെ ഭാഗങ്ങളിലേക്ക് എത്തിയത്. എന്നാൽ, ഈ മേഘം ചൊവ്വാഴ്ച വൈകുന്നേരത്തോടെ പൂർണ്ണമായും ഇന്ത്യ കടന്ന് ചൈനയുടെ അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് നീങ്ങുമെന്നാണ് നിലവിലെ നിഗമനം. ഈ ചാരം മേഘം ദീർഘദൂര യാത്രാ വിമാനങ്ങൾ സാധാരണയായി പറക്കുന്ന ഉയരങ്ങളിലൂടെ സഞ്ചരിക്കുന്നത് കാരണം, കാഴ്ചാ പരിധി കുറയ്ക്കുക, സൾഫർ ഡൈ ഓക്സൈഡ് പോലുള്ള വിഷവാതകങ്ങൾ അന്തരീക്ഷത്തിൽ പടരുക തുടങ്ങിയ ഗുരുതരമായ വെല്ലുവിളികൾ ഉയർത്തുന്നുണ്ട്.
എന്താണ് ഹെയ്ലി ഗുബ്ബിയുടെ ഈ അഗ്നിപർവ്വത ചാരം മേഘം എന്ന് നമുക്ക് പരിശോധിക്കാം. അഗ്നിപർവ്വത സ്ഫോടന സമയത്ത് ഉള്ളിലെ ലാവ പൊടിഞ്ഞ് സൂക്ഷ്മ കണങ്ങളായി മാറുന്നതിലൂടെ രൂപപ്പെടുന്ന കല്ലുകളുടെയും ധാതുക്കളുടെയും അഗ്നിപർവ്വത ഗ്ലാസുകളുടെയും നേർത്തതും മൂർച്ചയേറിയതുമായ കണികകൾ ചേർന്ന ഒരു വലിയ ആകാശ മേഘമാണിത്. ഈ ചൂടുള്ള വാതകങ്ങൾ ഈ കണങ്ങളെ മുകളിലേക്ക് തള്ളിവിടുന്നു, തുടർന്ന് കാറ്റ് ഇവയെ ദീർഘദൂരത്തേക്ക് വ്യാപരിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു നിർമ്മാണ സൈറ്റിലെ പൊടി പറന്നുപോകുന്നതിന് സമാനമായി, വളരെ ഉയർന്ന ഉയരങ്ങളിലാണ് ഈ പ്രതിഭാസം സംഭവിക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ഈ ചാരം ദിവസങ്ങളോളമോ ആഴ്ചകളോളമോ അന്തരീക്ഷത്തിൽ തങ്ങിനിൽക്കുകയും അന്തരീക്ഷ പ്രവാഹങ്ങൾക്കൊപ്പം വളരെ ദൂരം സഞ്ചരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഒരു അഗ്നിപർവ്വത ചാരം മേഘം എങ്ങനെയാണ് നീങ്ങുന്നതെന്ന് നോക്കാം. അഗ്നിപർവ്വതം പൊട്ടിത്തെറിക്കുമ്പോൾ, ഉള്ളിൽ കുടുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന വാതകങ്ങൾ ശക്തമായി വികസിക്കുകയും ഉയരുന്ന ലാവയിൽ നിന്നുള്ള മർദ്ദം പുറത്തുവിടുകയും ചെയ്യുന്നു. വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ഈ മർദ്ദം ഒരു സ്ഫോടനത്തിന് കാരണമാവുകയും ലാവയെ ചെറിയ കണങ്ങളായി വിഘടിപ്പിച്ച് അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് ഉയർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതാണ് ‘വിസ്ഫോടന പ്ലൂം’ (Eruption Plume) എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ഇത്തരമൊരു പ്ലൂമിന് ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലത്തിൽ നിന്ന് 15 മുതൽ 20 കിലോമീറ്റർ വരെ ഉയരത്തിൽ എത്താൻ കഴിയും. പിന്നീട്, ശക്തമായ കാറ്റാണ് ഈ ചാര മേഘത്തെ മുകളിലത്തെ പാളികളിലൂടെ വഹിച്ചുകൊണ്ട് പോകുന്നത്. ഇങ്ങനെയാണ് ഈ ചാര മേഘങ്ങൾക്ക് ഭൂഖണ്ഡങ്ങളിലുടനീളവും പല പ്രദേശങ്ങളിലേക്കും നീങ്ങാൻ സാധിക്കുന്നത്.
ഹെയ്ലി ഗുബ്ബിയുടെ അഗ്നിപർവ്വത ചാരം മേഘം പരിസ്ഥിതിയെയും സാധാരണ ജീവിതത്തെയും എങ്ങനെയാണ് ബാധിക്കുക. ഇതിൻ്റെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആഘാതങ്ങളിലൊന്ന് ജെറ്റ് എഞ്ചിനുകൾക്ക് ഭീഷണിയാകാൻ സാധ്യതയുണ്ട് എന്നതാണ്. ചാരം ജെറ്റ് എഞ്ചിനുകളിലേക്ക് കടന്നാൽ അത് ഉരുകുകയും ടർബൈൻ ബ്ലേഡുകളിൽ കട്ടിയാകുകയും ചെയ്യും. ഇത് എഞ്ചിൻ തകരാറിലാകാനും വിമാന യാത്രകൾ തടസ്സപ്പെടാനും കാരണമാകും. രണ്ടാമത്തെ ആഘാതം അന്തരീക്ഷത്തിൽ സൾഫർ ഡൈ ഓക്സൈഡിൻ്റെ (SO2) അളവ് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു എന്നതാണ്. ഹിമാലയം, നേപ്പാൾ പോലുള്ള ഉയർന്ന പ്രദേശങ്ങളിൽ ഇത് ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് കാരണമാവുകയും ചെയ്യും. ഈ മേഘം കടന്നുപോകുന്ന പ്രദേശങ്ങളിൽ ആകാശം സാധാരണയേക്കാൾ കൂടുതൽ ഇരുണ്ടതും മൂടൽമഞ്ഞുള്ളതുമായി കാണപ്പെടുകയും ചെയ്യും. കൂടാതെ, അഗ്നിപർവ്വത വാതകങ്ങളും അന്തരീക്ഷത്തിലെ ഈർപ്പവും തമ്മിലുള്ള പ്രതിപ്രവർത്തനം ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നേരിയ ആസിഡ് മഴയ്ക്ക് വരെ കാരണമായേക്കാം.
ഈ ആസിഡ് മഴ മണ്ണിൻ്റെ ഗുണനിലവാരത്തെയും സസ്യജാലങ്ങളെയും പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചേക്കാം. അതുകൊണ്ട്, ഹെയ്ലി ഗുബ്ബി അഗ്നിപർവ്വത സ്ഫോടനം ഒരു പ്രാദേശിക പ്രതിഭാസമാണെങ്കിലും, അന്തരീക്ഷ പ്രവാഹങ്ങൾ കാരണം ഇത് ലോകത്തിൻ്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ അതിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് വിദഗ്ദ്ധർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നു.
