ഭൂമിയേയും മറ്റു ഗ്രഹങ്ങളേയും കുറിച്ച് അറിഞ്ഞു തുടങ്ങിയ കാലം മുതല്ക്ക് തന്നെ അന്യഗ്രഹങ്ങളിലെ ജീവനുള്ള സാധ്യതയെക്കുറിച്ചും തേടുന്നുണ്ട്. ഇന്നുവരെ ഫലം കണ്ടിട്ടില്ലെങ്കിലും ഒരിക്കലും അങ്ങനെയൊരു വിസ്മയ കണ്ടെത്തല് ഉണ്ടാവില്ലെന്ന് ഉറപ്പിക്കാനുമാവില്ല. പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ പല കോണുകളിലും ജീവനും ജീവജാലങ്ങളും ഉണ്ടെങ്കില് പോലും അവ പരസ്പരം സമ്പര്ക്കത്തില് വരാനുള്ള സാധ്യത വളരെ കുറവാണ്. സ്വന്തം ഗ്രഹത്തിനും നക്ഷത്ര സമൂഹത്തിനും അപ്പുറത്തേക്കുള്ള സഞ്ചാരം തന്നെയാണ് ഇതിനുള്ള പ്രധാന പ്രതിബന്ധം.
നമ്മുടെ ആകാശഗംഗയെന്ന നക്ഷത്ര സമൂഹത്തിന് ഏതാണ്ട് 1351 കോടി വര്ഷമാണ് പ്രായം കണക്കാക്കുന്നത്. ആകാശഗംഗയില് മാത്രം 10,000 കോടി മുതല് 40,000 കോടി വരെ നക്ഷത്രങ്ങള് ഉണ്ടെന്നാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഈ നക്ഷത്രങ്ങളോട് ചേര്ന്നും ഗ്രഹങ്ങളുണ്ട്. ഇതില് ഏതെങ്കിലും നക്ഷത്രത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഗ്രഹത്തില് പോലും ജീവനുണ്ടാവാനുള്ള സാധ്യത തള്ളിക്കളയാനാവില്ല. അങ്ങനെയുണ്ടെങ്കില് അക്കൂട്ടത്തിലെ ബുദ്ധിപരമായി വികസിച്ച ഏതെങ്കിലും ജീവി സമൂഹം തങ്ങളുടെ ഗ്രഹത്തിനും നക്ഷത്രത്തിനും അപ്പുറത്തുള്ള ലോകത്തേക്ക് സാമ്രാജ്യം വ്യാപിപ്പിക്കാനും സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് വാദിക്കുന്നവരുമുണ്ട്.
ശൂന്യതയില് പ്രകാശത്തിന്റെ വേഗം സെക്കന്റില് 29.97 കോടി മീറ്ററാണ്. ആപേക്ഷികതാ സിദ്ധാന്ത പ്രകാരം ദ്രവ്യം, ഊര്ജ്ജം, വിവരം എന്നിവക്ക് സഞ്ചരിക്കാവുന്ന പരമാവധി വേഗമാണിത്. ഏതൊരുവസ്തുവും പ്രകാശവേഗത്തോട് അടുത്തുള്ള വേഗത്തിലേക്ക് എത്തണമെങ്കില് തന്നെ വലിയ തോതിലുള്ള ഊര്ജ്ജം ചെലവഴിക്കേണ്ടതുണ്ട്. മറ്റൊരു രീതിയില് പറഞ്ഞാല് പ്രകാശ വേഗം മറ്റേതെങ്കിലും വസ്തു കൈവരിക്കുകയെന്നത് തന്നെ അസാധ്യമാണ്. പ്രകാശത്തേക്കാള് വേഗത്തില് ചിന്തിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് മനുഷ്യന് ലഭ്യമായ അറിവ് പ്രകാരം ചിന്തിക്കുക പോലും വേണ്ട.
1981ല് വിഖ്യാത പ്രപഞ്ച ശാസ്ത്രജ്ഞന് കാള് സാഗനും വില്യം ന്യൂമാനും ചേര്ന്ന് നടത്തിയ ഒരു പഠനത്തില് ഇങ്ങനെ നിരീക്ഷിച്ചിരുന്നു. ഒരുപക്ഷേ അന്യഗ്രഹജീവികള് അയച്ച സിഗ്നലുകളും പറക്കുംതളികയുമെല്ലാം ഇതുവരെ ഭൂമിയില് എത്താത്തതാകാം എന്ന ചിന്തയാണത്. പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ഒരറ്റം മുതല് മറ്റേ അറ്റം വരെ പ്രകാശം സഞ്ചരിക്കണമെങ്കില് പോലും ഏതാണ്ട് 13.5 ബില്യണ് വര്ഷം എടുക്കുമെന്നാണ് ഇവര് കണക്കാക്കിയത്. അത് പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ പ്രായത്തിന് തുല്യമായ കാലയളവാണ്.
ബഹിരാകാശ ശാസ്ത്രമെന്നത് ഏതൊരു ജീവിസമൂഹത്തിനും ഏറെ ചെലവേറിയ മേഖലയാണ്.